HÒA BÌNH & LÀO CAI, Việt Nam – Tháng 3 năm 2025: Trong bối cảnh các nỗ lực tái thiết sau những ảnh hưởng nặng nề của cơn bão Yagi vẫn đang tiếp diễn tại hai tỉnh Hòa Bình và Lào Cai, một vấn đề thiết yếu cần được nhận diện và can thiệp là sức khỏe tinh thần cộng đồng, đặc biệt là sức khoẻ tinh thần của trẻ em, đã được tổ chức Aide et Action (AEA) cùng các đối tác quan tâm hỗ trợ một cách có hệ thống.

Dự án hỗ trợ khẩn cấp “Xây dựng cuộc sống mới sau bão Yagi”, được sự tài trợ từ Cơ quan Phát triển Pháp (AFD), Ngân hàng Standard Chartered (SC) và Ngân hàng HSBC Việt Nam, đã mở rộng phạm vi hỗ trợ. Không chỉ cung cấp nhu yếu phẩm và công cụ sản xuất, tái thiết kinh tế, dự án còn tích hợp các hoạt động hỗ trợ tâm lý cho học sinh. Các em học sinh vùng bão lũ không chỉ nhận được bữa ăn dinh dưỡng và đồ dùng học tập, mà còn được tư vấn tâm lý và tham gia các hoạt động trải nghiệm có tác dụng phát hiện và giải toả căng thẳng, qua đó được phục hồi một cách toàn diện.

Trọng tâm của hợp phần hỗ trợ về tâm lý này là việc nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên và cán bộ nhà trường. Tại tỉnh Hòa Bình, dự án đã tổ chức chương trình Tập huấn cho Giảng viên nguồn (ToT) cho 50 giáo viên. Sau đó, những giáo viên cốt cán này đã tiếp tục tập huấn lại cho tổng cộng 113 giáo viên tại các trường học trong vùng dự án. Thông qua mạng lưới giáo viên được đào tạo này, các buổi tư vấn tâm lý đã được triển khai và tiếp cận khoảng 200 học sinh. Tương tự, tại hai xã Bản Liền và Nậm Đét thuộc tỉnh Lào Cai, 45 giáo viên nòng cốt cũng đã hoàn thành khóa tập huấn chuyên sâu kéo dài hai ngày trong tháng 3, tập trung vào việc trang bị kiến thức và kỹ năng nhận diện, cũng như các biện pháp hỗ trợ tâm lý ban đầu cho trẻ em chịu ảnh hưởng bởi thiên tai.

Kết quả ban đầu từ các hoạt động này cho thấy những dấu hiệu tích cực. Theo đánh giá, 99% giáo viên tham gia tập huấn được ghi nhận có đủ năng lực và kiến thức để không chỉ trực tiếp hỗ trợ học sinh mà còn có thể chia sẻ, hướng dẫn cho các đồng nghiệp khác. Hơn 70% cán bộ, giáo viên và nhân viên nhà trường tham gia đã nắm vững kiến thức cùng các kỹ năng cơ bản để có thể đóng vai trò là điểm tựa tinh thần cho trẻ. Lâm Thị Liêu, Học sinh Lớp 7A, Trường PTDTBT Tiểu học & THCS Bản Liền, huyện Bắc Hà, Lào Cai thổ lộ: “Khi con lo sợ, con thường tìm đến cô giáo để tâm sự với cô và cô đã giải đáp cho con những nỗi sợ. Cô động viên con học và tự tin hơn khi giao tiếp với thầy cô và các bạn.” Cô Sèn Thị Tiến – Giáo viên – Trường PTDTBT Tiểu học & THCS Bản Liền, huyện Bắc Hà, Lào Cai chia sẻ: “Sau khóa tập huấn về hỗ trợ tâm lý cho học sinh sau thiên tai ấy, bản thân tôi cũng đã học hỏi được rất nhiều điều. Để giúp được các em có thể vượt qua những gánh nặng về tâm lý sau cơn bão đó, thì tôi cũng đã gần gũi hơn, chia sẻ nỗi buồn cùng các em, khơi gợi niềm tin ở các em, rằng nếu như chúng ta mà còn được sống và học tập thì sẽ vượt qua được những khó khăn tiếp theo trong cuộc sống.”

Thay vì chỉ tập trung vào các nhu cầu vật chất trước mắt, dự án đã chủ động lồng ghép một cách bài bản hợp phần chăm sóc sức khỏe tinh thần. Cách tiếp cận của Tổ chức Aide et Action và các đối tác trong khuôn khổ dự án “Xây dựng cuộc sống mới sau bão Yagi” đã cho thấy một sự chuyển dịch trong quan điểm về hỗ trợ sau thiên tai. Sự đầu tư vào việc tập huấn, nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên và cán bộ nhà trường tại địa phương thể hiện một giải pháp mang tính chiều sâu. Điều này không chỉ nhằm giải quyết những biểu hiện căng thẳng, lo âu tức thời sau sang chấn mà còn hướng đến việc xây dựng một hệ thống hỗ trợ bền vững tại cộng đồng. Việc trang bị kiến thức và kỹ năng cho chính những người làm công tác giáo dục tại địa phương đảm bảo tính liên tục và sự thấu hiểu đặc thù văn hóa, bối cảnh của trẻ, phản ánh một phương pháp tiếp cận nhân văn và toàn diện trong công tác hỗ trợ cộng đồng sau thảm họa.

Do đó, việc nhìn nhận hỗ trợ tâm lý như một trụ cột không thể thiếu trong các chương trình ứng phó và phục hồi sau thiên tai được xem là một định hướng chiến lược, góp phần đảm bảo không một cá nhân nào, đặc biệt là trẻ em, bị bỏ lại phía sau trên hành trình tái thiết cuộc sống và hướng tới một tương lai vững vàng hơn.